Tennis, het nieuwe speelveld van Saudi-Arabië
Het Saoedische koninkrijk versnelt zijn offensief in de tenniswereld. Weelderige demonstratietoernooien, partnerschappen met de ATP en de WTA en de creatie van een Masters 1000 in Riyad: de strategie van sportief soft power wordt in hoog tempo uitgerold.
Tussen economische opportuniteit en ethische controverse wordt tennis het nieuwe invloedsterrein van de Golf.
SPORT, NIEUW WAPEN VAN HET SAOEDISCHE KONINKRIJK
Het was slechts een kwestie van tijd voordat Saudi-Arabië, alomtegenwoordig in tal van internationale disciplines, zijn invloed naar het tennis zou uitbreiden en nu een hoofdrolspeler is op de kalender, met de WTA Finals, de Next Gen Finals en vanaf 2028 een Masters 1000.
Om dit nieuwe offensief te begrijpen, moet je naar de andere sporten kijken. Nadat het zijn voetbalcompetitie had omgevormd tot een wereldwijde etalage, door een superster als Cristiano Ronaldo naar Al-Nassr te halen, heeft het Saoedische koninkrijk zich ook voetbalclubs toegeëigend, zoals Newcastle United (Engeland), en de organisatie van een Formule 1 Grand Prix in de stad Jeddah (sinds 2021).
Deze initiatieven weerspiegelen een doordachte strategie: van sport een pijler maken van het Saoedische soft power. Hetzelfde model heeft zich al opgedrongen in het golf, waar LIV Golf, gesteund door het staatsinvesteringsfonds, de PGA Tour beconcurreert met kolossale startgelden, tussen de 30 en 100 miljoen dollar per deelnemer.
In 2019 pakt Medvedev een miljoen dollar in volle decembermaand
Voor tennis gaan de eerste stappen terug tot 2019, met de creatie van de Diriyah Tennis Cup. Deze eerste demonstratie op Saoedisch grondgebied, georganiseerd midden in december, kende al een prijzengeld van een miljoen dollar voor de winnaar. De Rus Daniil Medvedev won toen, in relatieve mediastilte.
Een evenement dat ver afstond van de gedachte dat enkele jaren later een andere competitie met een gelijkaardige opzet, de Six Kings Slam, de winnaar een zes keer zo hoog bedrag zou opleveren en een sleutelrol zou spelen in een veel breder investeringsbeleid.
Want deze investeringen, in alle disciplines samen (voetbal, tennis, golf, autosport), maken deel uit van het Vision 2030-programma, een grootschalig economisch transformatieplan dat is gelanceerd door kroonprins Mohammed bin Salman.
Het doel: de afhankelijkheid van het land van olie-inkomsten verminderen, die nog altijd bijna 40% van het bruto binnenlands product (bbp) vertegenwoordigen. Door deze initiatieven te vermenigvuldigen, probeert Saudi-Arabië zijn internationale imago te veranderen en zich op te werpen als een centrale speler op de mondiale sportmarkt.
DE SIX KINGS SLAM, HET SAOEDISCHE WAPEN VOOR HET MANNENTENNIS
In 2024 ziet een nieuwe demonstratie het levenslicht onder impuls van de General Entertainment Authority (GEA), een instantie die in 2016 werd opgericht en geleid wordt door Turki Al-Sheikh, een naaste van Mohammed bin Salman.
De competitie, Six Kings Slam gedoopt, wil zes winnaars van Grand Slam-toernooien samenbrengen in een compact format over drie dagen, zonder ook maar één ATP-punt op het spel, maar met ongeziene financiële beloningen.
Het concept is eenvoudig: zes wedstrijden (twee kwartfinales, twee halve finales, een troostfinale en een finale) voor een geconcentreerd en uiterst lucratief spektakel. De winnaar ontvangt een kolossale cheque van zes miljoen dollar, terwijl elke deelnemer zeker is van 1,5 miljoen dollar.
Ter vergelijking: de winnaars van de US Open 2025 ontvingen 5 miljoen, na zeven gewonnen partijen. In Riyad verdiende Alexander Zverev 1,5 miljoen voor 55 minuten op de baan.
« We weten allemaal wat er op het spel staat »: Sinner, tweevoudig winnaar van de Six Kings Slam
Niet verrassend heerst het geld en overtuigt het. Novak Djokovic, Carlos Alcaraz en Jannik Sinner nemen deel aan de eerste twee edities.
En Sinner steekt het niet onder stoelen of banken: geld is een motivatie. « Ik zou liegen als ik zeg dat er geen motivatie is die met geld te maken heeft. We weten allemaal wat er op het spel staat. Maar we willen de sport hier ook populairder maken », gaf de Italiaan toe in de pers.
Uitspraken die in lijn liggen met de doelstellingen van Saudi-Arabië: wereldsterren aantrekken met aantrekkelijke bedragen, en tegelijk een speelveld bieden dat aan hun verwachtingen voldoet.
De benaming “Six Kings” verliest daarentegen aan logica vanaf 2025, aangezien slechts drie van de deelnemers daadwerkelijk een Grand Slam hebben gewonnen. Maar dat doet er weinig toe, want het evenement wint opnieuw aan zichtbaarheid: het platform Netflix heeft de tv-rechten van de demonstratie binnengehaald, waardoor het veel breder verspreid wordt en verandert in een echt consumptieproduct.
Met deze even lucratieve als extravagante demonstratie heeft Saudi-Arabië de basis gelegd voor zijn offensief in het tennis.
Een mediavitirine die de weg vrijmaakt voor een diepgaandere strategie, ditmaal gedragen door het PIF (het Saoedische Public Investment Fund). Want via het PIF smeedt Riyad hechte banden met de ATP en de WTA en dringt het zich stap voor stap op als onvermijdelijke speler in de professionele circuits.
RICHTING EEN GROTE INTEGRATIE IN DE ATP- EN WTA-CIRCUITS?
Als u het tennisseizoen aandachtig volgt, heeft u het PIF-logo ongetwijfeld minstens één keer op de banen van verschillende toernooien gezien. Achter dit mysterieuze acroniem gaat het Saoedische Public Investment Fund schuil, opgericht in 1971 en belast met het investeren namens Saudi-Arabië in uiteenlopende projecten.
Maar pas iets meer dan tien jaar geleden kreeg het fonds toestemming om zijn portefeuille uit te breiden. Zonder aarzelen sprong het PIF op de ATP en de WTA om een plaats te veroveren in de tenniswereld.
Het Saoedische offensief werd concreet in 2024: het PIF werd partner van de ATP- en WTA-rankings, die nu “PIF ATP Rankings” en “PIF WTA Rankings” heten. Dit contract omvat ook de aanwezigheid van het fonds als sponsor op verschillende grote toernooien: Indian Wells, Miami, Madrid en Peking.
De onderhandelingen met de ATP bleven daar niet bij: de organisatie van het mannelijke circuit bevestigde de komst van een Masters 1000 in Saudi-Arabië vanaf 2028.
« Saudi-Arabië heeft zijn betrokkenheid bij de tenniswereld aangetoond, niet alleen op professioneel vlak, maar in termen van ontwikkeling op alle niveaus », verklaarde ATP-voorzitter Andrea Gaudenzi bij de officiële bekendmaking van deze tiende Masters 1000.
Een begeleidingsprogramma voor speelsters die moeder willen worden
Aan WTA-zijde wordt de WTA Finals, de competitie die de beste speelsters van het seizoen samenbrengt, voortaan in Riyad georganiseerd, en dat tot 2026. En in juni kondigde het PIF de invoering aan van een begeleidingsprogramma voor speelsters die een gezin willen stichten, met daarin een betaald zwangerschapsverlof van 12 maanden, een beschermde ranking bij hun terugkeer in competitie en logistieke steun voor vruchtbaarheidsbehandelingen.
Een ambitieus, maar paradoxaal initiatief: deze vooruitgang voor het vrouwentennis vindt plaats in een land waar de rechten van vrouwen sterk aan banden blijven.
Hoewel Saoedische vrouwen vanaf 21 jaar nu het recht hebben een paspoort te krijgen en te reizen zonder toestemming van een mannelijke voogd, is het voogdijsysteem niet volledig afgeschaft. Amnesty International herinnert eraan dat vrouwen in sommige gevallen nog altijd de toestemming van een man nodig hebben om te trouwen, te scheiden of toegang te krijgen tot bepaalde gezondheidszorg.
Ondanks de opheffing van het rijverbod (in 2018) en vooruitgang op de arbeidsmarkt – 36% van de Saoedische vrouwen was in 2024 actief op de arbeidsmarkt volgens het World Economic Forum (WEF) – blijven veel hervormingen symbolisch, aangezien de rol van de voogd nog steeds een grote invloed uitoefent op het juridische en sociale leven van vrouwen.
Toch tonen sommige speelsters zich enthousiast. Coco Gauff, na haar triomf op de WTA Finals vorig jaar, zei: « Ik heb een uitstekend verblijf gehad, het was leuker dan ik me had voorgesteld. Ik ben erg vereerd dat ik het eerste vrouwentennistoernooi in Saudi-Arabië heb gewonnen. »
Anderen, zoals Taylor Townsend, gaan nog verder: « Ik hoop dat mensen zullen stoppen met te denken dat vrouwen daar slecht behandeld worden. Het is gewoon een andere manier van leven, niet slechter of slecht, gewoon anders. »
Voor de twee tennisinstanties (ATP en WTA) zijn de middelen die door het PIF worden aangeboden verleidelijk en zorgen ze voor een ongeziene stabiliteit. Op het circuit woedt het debat tussen voorstanders, die gecharmeerd zijn door deze nieuwe speler, en sceptici.
TUSSEN VERLOKKING EN WANTRouwen: HET TENNIS OP EEN KRUISPUNT
De aanwezigheid van Saudi-Arabië in de tenniswereld en de sport in het algemeen laat niemand onverschillig. De meningen zijn verdeeld, tussen uitgesproken voorstanders en sceptici die zich zorgen maken over de Saoedische invloed.
Rafael Nadal, een ware legende van het spel, effende het pad door in januari 2024 ambassadeur te worden van de Saoedische tennisfederatie (STF).
« Overal waar je kijkt in Saudi-Arabië, zie je groei en vooruitgang en ik ben blij dat ik daar deel van uitmaak », verklaarde de recordhouder van titels op Roland-Garros eerst, alvorens verder te gaan: « Ik wil (tennis) helpen zich wereldwijd te ontwikkelen en er is een echt potentieel in Saudi-Arabië. »
Deze “langetermijn”-verbintenis uit zich vooral in de oprichting van een academie die zijn naam draagt op Saoedisch grondgebied, waar de Spanjaard heeft beloofd meerdere keren per jaar naartoe te gaan.
Andere bekende namen van het circuit zijn ondertussen ambassadeurs geworden voor het PIF: Matteo Berrettini, Paula Badosa en Arthur Fils zijn de voorbije twaalf maanden bij dit project aangesloten om bij te dragen aan de ontwikkeling van tennis op een globaler niveau.
« We delen dezelfde waarden, namelijk het tennis vooruithelpen en kansen creëren voor iedereen », verklaarde Badosa in haar communiqué, terwijl Fils, gezicht van het Franse tennis, zijn « trots uitsprak om deel uit te maken van de PIF-familie en de volgende generaties te vertegenwoordigen. »
“Het is uiteraard een controversieel land. Ik heb ervoor gekozen er voorlopig niet heen te gaan”, Casper Ruud, nummer 12 van de wereld
Deze netjes geformuleerde woorden contrasteren met de uitspraken van Andy Murray. De voormalige nummer 1 van de wereld deelde vorig jaar een plaagstoot uit aan de Six Kings Slam en de promotievideo ervan: « Het is geen film die je gaat kijken, het is een demonstratietoernooi waar niemand zich iets van aantrekt. »
Een duidelijke positie van de Brit, die altijd geweigerd heeft om in Saudi-Arabië te spelen. Casper Ruud had eveneens zijn ongemak geuit: « Het is uiteraard een controversieel land. Ik heb ervoor gekozen er voorlopig niet heen te gaan, maar het lijkt onvermijdelijk dat ze belangrijk worden in het tennis. »
Maar de grote meerderheid van het circuit, met Alexander Zverev als voorbeeld, verkiest een meer neutrale houding: « Ik ben geen politicus. Als er een Masters 1000 in Saudi-Arabië is, zal ik eraan deelnemen », zei hij, waarna hij de vergelijking maakte met andere toernooien in de Golfstaten: « Er worden al 30 jaar toernooien gespeeld in Doha of Dubai, ik denk niet dat er problemen zijn geweest. »
Deze meningen tonen aan hoezeer de aanwezigheid van Saudi-Arabië de tenniswereld verdeelt, tussen de overtuigingen van sommigen en de financiële kansen voor anderen. Voorlopig lijkt niets de opmars van het koninkrijk te kunnen stoppen, dat zijn invloed op de ATP en de WTA jaar na jaar vergroot.
MILJOENEN OP DE BAAN, VRAGEN ERBUITEN: DE SAOEDISCHE TENNISGOK
Saudi-Arabië is nog lang niet klaar met het uitbreiden van zijn invloed op het mondiale tennis. Tussen economische ambities en uiteenlopende investeringsstrategieën werpt het koninkrijk zich op als een onvermijdelijke speler in de mondiale sport.
In een wereld waar sport wordt gebruikt als instrument van diplomatieke macht, treedt tennis op zijn beurt deze dimensie binnen. De toekomst zal uitwijzen of deze strategie van massale investeringen een blijvende stempel op het tennis zal drukken of slechts een tijdelijke episode zal blijken.
Madrid 
Next Gen ATP Finals 
Six Kings Slam 
