Laboratorium van het tennis van morgen: heeft de Next Gen Masters nog een toekomst?
Opgericht in 2017 is de Next Gen Masters (of Next Gen ATP Finals) niet zomaar een ‘mini Masters’ voor de acht beste spelers onder de 21 jaar. Voor de ATP is het een laboratorium: een ruimte waar nieuwe regels worden getest terwijl de sterren van morgen in de schijnwerpers worden gezet.
Het toernooi combineert een hoog tempo, een ontspannen sfeer en een show die is bedacht om een hedendaags publiek te boeien. Halverwege tussen traditie en spektakel overstijgt het de eenvoudige jacht op een trofee: het stelt de toekomst van het tennis ter discussie en onthult de talenten die klaarstaan om de tour te domineren.
DE ANGST VAN DE ATP VOOR HET EINDE VAN EEN TIJDPERK
Om te begrijpen waarom de Next Gen Masters zoveel belangstelling wekt, moet je terug naar de essentie: laten zien hoe het tennis van morgen eruit zal zien, zowel door de spelers als door het spel zelf. De ATP bedacht het als een soort onthuller, een evenement dat in enkele dagen de grote tendensen kan condenseren die de toekomst van het circuit vormgeven. Het format is kort, de intensiteit maximaal, maar de ambitie is immens.
In 2016 beëindigt Roger Federer, geblesseerd aan knie en rug, zijn seizoen na Wimbledon. Rafael Nadal herstelt ondertussen van een polsblessure. En Novak Djokovic, nochtans onbetwist de baas van het circuit bij de start van het seizoen, begint te wankelen en vertoont de eerste tekenen van een verlies aan vertrouwen.
Alleen Andy Murray, die nummer 1 van de wereld wordt, lijkt op de top van zijn kunnen te zijn. Dat geeft aanleiding tot reflectie – en een zekere ongerustheid – binnen de ATP, die haar supersterren vroegtijdige tekenen van slijtage ziet vertonen, ook al zal hun daadwerkelijke terugval pas later komen.
In dit klimaat van onzekerheid besluit Chris Kermode, toenmalig ATP-baas, de Next Gen ATP Finals te lanceren, een toernooi dat is opgezet als een onmisbaar instrument om de opvolging van de Big 4 voor te bereiden.
‘De opvolging komt eraan, we moeten deze nieuwe talenten uitlichten’
Op 19 november 2016 worden de Next Gen ATP Finals officieel opgericht, een nieuwe competitie die het jaar daarop de kalender zal verrijken.
Het concept doet denken aan dat van de ATP Finals, die de acht beste spelers van het seizoen bijeenbrengen. Maar dit keer zijn het de nieuwkomers en jonge talenten (tot en met 21 jaar tot 2024, daarna 20 jaar of jonger) die de kans krijgen om in de schijnwerpers te staan.
Acht spelers, onder wie één wild card (uitnodiging), worden uitgenodigd naar Milaan, gaststad van de eerste vijf edities van het evenement.
‘De ATP heeft de verantwoordelijkheid om meer spelers bij een veel breder publiek te promoten’, legde Chris Kermode uit, om daaraan toe te voegen: ‘We hebben supersterren die de sport de afgelopen tien jaar hebben overstegen en echte wereldiconen zijn geworden. Maar de opvolging komt eraan en we moeten deze nieuwe talenten in de kijker zetten.’
Een zoektocht naar innovatie om jong publiek te verleiden
Het is geen geheim: de nieuwe generaties, en in het bijzonder Generatie Z (mensen geboren tussen 1997 en 2012), zijn opgegroeid met de opkomst van schermen (telefoons en tablets), sociale media en een overvloed aan korte, dynamische en spectaculaire content.
Allemaal elementen die lijnrecht tegenover de essentie van tennis staan, een sport waarin wedstrijden, zeker op Grand Slams, over vijf sets kunnen gaan en langer dan vier of vijf uur kunnen duren. In die omstandigheden is het moeilijk om de aandacht van jongeren vast te houden zonder dat ze naar hun smartphone grijpen.
Uitgaande van de vaststelling van een verouderend publiek – de gemiddelde leeftijd van de abonnees van Tennis TV was toen 61 jaar – bedacht de ATP de Next Gen ATP Finals. Het idee: kortere wedstrijden aanbieden, bijna als een show bedacht, waarin jonge spelers worden opgevoerd die de nieuwe generatie kunnen inspireren en de kampioenen van morgen kunnen worden.
‘Mensen kijken graag naar hun idolen, dat zal de kijkcijfers niet verhogen’
Hoewel het idee voor de hand leek te liggen, zorgde de creatie van dit evenement voor het nodige scepticisme op de tour. Andrey Roeblev, deelnemer aan de allereerste editie, verklaarde toen:
‘Dit zal niet helpen om de kijkcijfers te verhogen. Misschien alleen in het begin. Maar tennis zelf zal niet populairder worden. Naar mijn mening zou het beter zijn om iconische spelers als Roger Federer uit te nodigen. Mensen kijken graag naar hun idolen, en niemand maakt zich echt druk om de regels.’
Hoewel sommige stemmen, zoals die van Roeblev, twijfelden aan de daadwerkelijke impact van het evenement, blijft de ATP volharden: om tennis te moderniseren moet je durven aan de fundamenten te schudden. En precies op dat terrein – dat van de regels, het ritme en de presentatie – zullen de Next Gen ATP Finals zich al snel onderscheiden.
REGELS DIE MET DE CODE VAN HET TENNIS BREKEN
Vanaf de eerste editie claimt de Next Gen Masters zijn status als experimenteel laboratorium, in tegenstelling tot de traditionele toernooien op de tour waar elke evolutie tot debat en controverse leidt.
De meest spectaculaire wijziging betreft het wedstrijdformat: geen soms marathonachtige sets meer, maar een duel in vijf sets, elk gespeeld tot vier games, met een tie-break bij 3–3.
Het effect is onmiddellijk: intensere beginfases van sets en constante druk op zowel server als returner. Elk punt telt, op straffe van het heel snel uit handen geven van een set.
Om deze dynamiek nog te versterken besluit de ATP ook de voordelen (advantage) af te schaffen: bij 40–40 beslist een beslissend punt het spel, zoals al het geval is in het dubbelspel. De let op de service verdwijnt eveneens. Als de bal de netband raakt en in het servicevak valt, gaat het punt gewoon door.
ELC, de nieuwe koning van de arbitrage
Wat de arbitrage betreft, lijkt de breuk bijna totaal. De stoelumpire blijft wel aanwezig om de score aan te geven, maar de lijnrechters worden vervangen door elektronische lijntechnologie (ELC, Electronic Line Calling), een systeem dat tot dan toe enkel werd gebruikt bij challenges (videocontrole op verzoek van de spelers), maar niet om de wedstrijd live te leiden.
Voor het eerst in de geschiedenis van een ATP-toernooi zijn de beslissingen dus automatisch, onmiddellijk en onbetwistbaar. Een manier om onderbrekingen en arbitrageconflicten te beperken.
Dit is trouwens, van alle innovaties die in het toernooi werden ingevoerd, degene die achteraf de grootste impact heeft gehad op de ATP- en WTA-tour.
Een sneller tempo tussen de punten
Ook het tijdsbeheer wordt volledig herzien. De beroemde shot clock legt 25 seconden tussen de punten op. Een voor iedereen zichtbare klok, geplaatst op de borden achterin de court, die de spelers eraan herinnert dat er geen tijd meer is voor getreuzel.
De shot clock lijkt ook een impliciete boodschap aan spelers als Rafael Nadal of Novak Djokovic, die erom bekend staan hun tijd te nemen tussen de punten en regelmatig de 30 seconden te overschrijden voor ze serveren. Een maatregel die de fans kan bevredigen die genoeg hebben van deze soms eindeloos lijkende routines.
Een opvallende introductie van coaching, en beweging toegestaan op de tribunes
Tijdens de kantwissels maakt een andere grote wijziging haar opwachting.
Via een eenvoudig headsetje kunnen spelers en coaches kort met elkaar communiceren, zoals een race-ingenieur in de Formule 1 of een ploegleider in het wielrennen.
Tot slot krijgt het publiek een ongebruikelijke vrijheid voor een tennismatch: in- en uitlopen en verplaatsingen zijn toegestaan tijdens het spel.
Alleen achterin de court, de zone waar spelers het vaakst worden gehinderd door beweging, vormt de uitzondering. Een anomalie voor puristen, een teken van openheid voor wie droomt van een levendiger tennis, dichter bij de codes van andere sporten.
Naast het vernieuwende format kende de Next Gen Masters ook sportief succes: het toernooi bood de nieuwe generatie die de Big 3 en zijn vazallen moet uitdagen een echt springplank. In de loop van de edities heeft het zo de nieuwe gezichten gevormd en getoond die voorbestemd zijn om het ATP-circuit te domineren.
EEN LANCEERPLATFORM VOOR DE NIEUWE GENERATIE
In 2017 is de eerste generatie die de Big 3 moet opvolgen al goed bekend bij tennisliefhebbers. Andrey Roeblev, kwartfinalist op de US Open enkele maanden eerder, Denis Shapovalov – die een opzienbarende zege op Nadal in Montréal boekte – Karen Chatsjanov en Borna Coric behoren tot de favorieten.
Toch komt de verrassing van elders: Hyeon Chung, 21 jaar, ontpopt zich tot de revelatie van het toernooi door Roeblev in de finale te verslaan. Enkele weken later bevestigt hij dat zijn passage door Milaan als een klik heeft gewerkt: hij haalt de halve finale van de Australian Open, na een indrukwekkend parcours dat onder meer een zege op Novak Djokovic omvat.
Maar ondanks zijn onmiskenbare potentieel wordt zijn opmars vervolgens gebroken door terugkerende blessures.
Tussen Sinner en Alcaraz, de mooie erfenis van Milaan
Een jaar later wint Stefanos Tsitsipas de titel. Zijn aanvallende spel en zijn eenhandige backhand, zeldzaam geworden op de tour, bevestigen zijn opmars: een jaar later triomfeert hij op de ATP Finals in Londen, een bewijs dat Milaan veel meer dan louter potentieel onthulde.
Daarna is het de beurt aan Jannik Sinner, 18 jaar en slechts 93e van de wereld, om te schitteren. Het voormalige Italiaanse skisupertalent domineert de competitie en triomfeert voor eigen publiek. Vijf jaar later zal hij nummer 1 van de wereld worden en meerdere Grand Slams winnen.
In 2021 duikt een ander wonderkind op: Carlos Alcaraz, eveneens 18 jaar, de toekomstige vaandeldrager van het Spaanse tennis en opvolger van Rafael Nadal, overheerst zijn tegenstanders en vestigt zich als de revelatie van het toernooi. Minder dan een jaar later wint hij de US Open en wordt hij de jongste nummer 1 van de wereld ooit, wat het springplankkarakter van de Next Gen Masters perfect illustreert.
Mooie doorbraken… en enkele teleurstellingen
Doorheen de acht edities heeft de Next Gen Masters talrijke talenten onthuld.
Verschillende van hen bewegen zich tegenwoordig regelmatig tussen de top 10 en top 30: Daniil Medvedev, Karen Chatsjanov, Andrey Roeblev, Holger Rune, Lorenzo Musetti, Alex de Minaur, Ugo Humbert, Alejandro Davidovich Fokina, Jack Draper, Jiri Lehecka, en meer recent Arthur Fils en Jakub Mensik.
Voor anderen verliep het vervolg moeizamer. Hamad Medjedovic, kampioen in 2023, heeft moeite om zich in de top 50 te vestigen, Dominic Stricker beleeft een periode van twijfel en overweegt een pauze in zijn carrière, terwijl Brandon Nakashima, winnaar in 2022, nog steeds wacht op zijn eerste titel op het hoofdcircuit.
INNOVATIES DIE DE NORM ZIJN GEWORDEN
Toen de ATP in 2017 de Next Gen Masters lanceerde, zagen velen er slechts een speelse proeftuin in, een laboratorium zonder echte gevolgen voor de tour.
Acht jaar later is de balans heel anders: verschillende in Milaan geteste innovaties zijn duurzaam overgenomen, wat bewijst dat het toernooi zijn missie gedeeltelijk heeft vervuld.
‘We verliezen de charme van tennis’
De meest ingrijpende transformatie blijft de invoering van volledige elektronische arbitrage. Zonder lijnrechters worden alle beslissingen nu aan de ELC toevertrouwd, sneller, betrouwbaarder en minder betwist.
De versnelling van deze overgang gaat terug tot de Covid-19-pandemie, die de tijdelijke verdwijning van lijnrechters afdwong. Sindsdien is de hele tour overgestapt op volledig elektronische arbitrage.
Een gebruik van technologie dat niet alle spelers overtuigt, zoals Arthur Fils, die met weemoed terugdenkt aan lijnrechters op gravel:
‘We verliezen de charme van tennis. Toen ik jong was, was er meer leven op de baan. Op hard gaat het nog, maar op gravel mis je de lijnrechters echt.’
Alleen Roland-Garros houdt nog stand: het toernooi zal ook in 2026 lijnrechters behouden.
Coaching pods geïnstalleerd in Melbourne
Een andere verandering die onmisbaar is geworden: de invoering van de shot clock van 25 seconden.
Sinds 2020 is de klok tussen twee services de norm op de ATP- en WTA-tour. Een regel die sinds de invoering talrijke tijdsoverschrijdingswaarschuwingen heeft opgeleverd – soms terecht, soms volgens de spelers veel minder.
Minder opvallend, maar even essentieel, heeft een andere evolutie zich doorgezet: de toelating van coaching op de baan. Maar een headset is niet meer nodig: vanaf het seizoen 2025 mogen spelers vrij met hun coach praten zonder een straf te riskeren.
De Australian Open, geïnspireerd door deze nieuwe vrijheid, besloot zelfs nog een stap verder te gaan: er werden ‘coaching pods’ geïnstalleerd in een hoek van het center court om de uitwisseling tussen spelers en hun team te vergemakkelijken.
Een nieuwigheid die niet helemaal in de smaak viel: ‘Alle sporten evolueren en innoveren, en tennis vormt daarop geen uitzondering. Zo is het nu eenmaal’, liet Alexander Zverev bijvoorbeeld optekenen. Stefanos Tsitsipas gaf toe dat hij had ‘gelachen’ toen hij deze nieuwe creatie van toernooidirecteur Craig Tiley zag.
EEN PIONIERSPROJECT DAT OP ZOEK IS NAAR EEN TWEEDE ADEM
De toekomst van de Next Gen Masters lijkt vandaag onzeker. Als enkele innovaties uiteindelijk zijn doorgebroken, blijven andere louter experimenten: de sets tot vier games, de afschaffing van voordelen of het schrappen van de let op service zullen het niet halen.
Ook de ATP lijkt op zoek naar vernieuwing: in 2025 worden twee regels aangepast. De pauze tussen de sets wordt verkort van 120 naar 90 seconden, en toeschouwers krijgen volledige bewegingsvrijheid tijdens de eerste drie games. Aanpassingen die de indruk wekken dat de bond in cirkels draait, alsof ze bijna aan het einde van haar ideeën is om tennis opnieuw uit te vinden.
Op dit moment lijkt de belangstelling voor het toernooi vooral sportief – en steeds beperkter. In 2024 verlaagt de ATP zelfs de leeftijdsgrens tot 20 jaar en schrapt ze de lokale wild card, die zelden overtuigend was.
De verhuis van het toernooi naar Djeddah (2023–2025), midden in december, heeft de aantrekkingskracht verminderd: veel spelers geven de voorkeur aan rust of de voorbereiding op het volgende seizoen. Forfaits nemen toe en zelfs de deelnemers vinden soms moeilijk motivatie.
Arthur Fils kondigde in 2024 aan dat hij het toernooi ‘als een trainingsweek’ zou benaderen, terwijl Joao Fonseca, hoewel winnaar, afzag van een terugkeer het jaar daarop.
De naam Next Gen gebruikt als ontwikkelingsprogramma
Naast de afwezigheid van de bekendste toptalenten op de tour blijven er nog andere twijfels bestaan. Zo verbrak de ATP voortijdig haar overeenkomst met de Saoedische bond, waardoor het toernooi voor 2026 zonder gaststad zit. Het contract tussen beide instanties liep nochtans tot 2027.
En om de erfenis van de term ‘Next Gen’ te verlengen, kondigt de ATP in 2024 de oprichting aan van een systeem dat de ontwikkeling van jonge spelers ondersteunt: wie in de top 350 staat en jonger is dan 20, krijgt acht directe toegangsbewijzen voor Challenger 125- of 100-toernooien, en wie in de top 250 staat, beschikt bovendien over een wild card voor een ATP 250 en twee uitnodigingen voor kwalificaties.
Maar deze bredere heroriëntering benadrukt ook een veranderend tijdperk. Nu verschillende innovaties zijn overgenomen en andere in de experimentele fase blijven steken, bevindt de Next Gen Masters zich op een kantelmoment.
Verzwakt door de positie op de kalender, de dalende interesse van spelers en de onzekerheid rond haar toekomst, lijkt het toernooi zich te verwijderen van zijn oorspronkelijke ambitie om een eenvoudig ontwikkelingsinstrument te worden. De vraag is nu wat het toernooi werkelijk betekent voor het moderne tennis – en of het in de komende jaren nog een rol te spelen heeft.
EEN STERKE ERFENIS, EEN KWETSBARE TOEKOMST
Acht jaar na de oprichting laat de Next Gen Masters een gemengde erfenis achter. Bedacht als laboratorium om tennis te moderniseren en de periode na de Big 3 voor te bereiden, heeft het toernooi toelaten belangrijke innovaties te testen, van de shot clock tot elektronische arbitrage, en het heeft enkele spelers onthuld die vandaag de tour domineren, zoals Sinner en Alcaraz.
Maar de plaats in de kalender, de mindere betrokkenheid van de spelers en de veranderende prioriteiten van de ATP hebben haar rol verzwakt. Met de verlaging van de leeftijdsgrens en de ontwikkeling van een breder ‘Next Gen’-programma lijkt het toernooi nu op zoek naar betekenis.
De toekomst zal uitwijzen of het zich weet te heruitvinden… of dat het al tot het verleden behoort.
Laboratorium van het tennis van morgen: heeft de Next Gen Masters nog een toekomst? 
Tennis: de weinig bekende waarheden over het tussenseizoen, tussen rust, stress en fysieke overleving 
Wat als tennis zijn ziel verliest? De kwestie van robotarbitrage, tussen traditie en ontmenselijkte moderniteit 
Dossiers - Saoedi-Arabië, blessures, oorlog en business: de fascinerende achterkant van tennis onthuld door TennisTemple